Жаңалықтар

Сонымен, еліміздің Конституциясына толықтырулар енгізілді. Жер мен оның қойнауын пайдалануға, жергілікті өзін-өзі басқаруға, т.б. мәселелерге байланысты өзгерістерді саралауды кейінгі қалдырып, бұл жолы сайлауға қатысты ойымызды ортаға салайықшы.Сонымен, еліміздің Конституциясына толықтырулар енгізілді. Жер мен оның қойнауын пайдалануға, жергілікті өзін-өзі басқаруға, т.б. мәселелерге байланысты өзгерістерді саралауды кейінгі қалдырып, бұл жолы сайлауға қатысты ойымызды ортаға салайықшы.

1993 жылдан 1997 жылдың мамыр айына дейін Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының сол кездегі Жезқазған облыстық ұйымында қызмет еткен болатынмын. Сол бір тұс қазақ тіліне қатысты мәселелердің төңірегінде құдды арыстан баққан ауылдай алыс-жұлысы, айтыс-тартысы, арбасуы мен айқасуы жетіп артылатын шақ еді. Қазақ тілінің мемлекеттік тіл мәртебесіне толық ие болуына, оның қолданыс аясының кеңеюіне не түрлі қарсылықтар білдіріліп, іштен шалып жататын жағдайлар аз еместін. Жиналыстардың қазақша басталып орысша жалғасуы, жергілікті жерге жоғары жақтан келетін құжаттардың тек орыс тілінде болуы, ресми атаулардың мемлекеттік тілде жазылмауы мәселені күрделендіре түссе, баспасөз беттерінде «Тіл үшін күрес», «Тіл майданында», «Алғы шепте», «Тілді қорғайық», «Қоғамның қажеті бар ма?» секілді мақалалардың легі толастамай жарық көріп, былайша айтқанда, нағыз халықтық майданға ұласып жатты.

Бұрнағы жылы қалада бір таныс досымның үйінде отырғанда бір жасы он-он екіге келген қыз баланың орысша сайрап отырғанын көріп, таңғалғаным бар еді. Ата-анасына балаңыз «өзге тілде сөйлеуге шебер екен » деп едім, әлгі досым соны күтіп тұрғандай, «көрдің бе, біздің қызды» дегендей мақтана жөнелді. Мен не дейін, үнсіз қалдым. Мұны неге айтып отырмын. Шынын айтсақ, соңғы жылдары елімізде жаңбырдан кейінгі саңырауқұлақтай өзге тілде шүлдірлейтін балаларымыз қаптап кетті. Әрине, сіздің көкейіңізде «неге орысша сөйлейді?» деген заңды сұрақ тұрғаны сөзсіз.

Біз-тарпаңдай асау мінезді бағзы замандарда Ғұн, Сақ,Көк Түріктер атанған:бүгінде Ұлы мұхиттан қалған Теңіздей Қазақстан деген атаумен жаңа тарихын жасап жатқан Елміз.Ұлы Далада тарпаңдар құрып кетсе де,тарпаңдардың көзін көрген бабалардың ұрпақтары аман.

Еліміздің Ауыл шаруашылығы министрлігі бұл мәселені өзінше түсіндіріпті. Мұндағылардың айтуларына қарағанда, бұған республиканың басым бөлігінде ауа райының қаталдығы кінәлі көрінеді. Мәселен, табиғаты жайлы экзотикалық елдермен салыстырғанда бізде көкөніс өсіруге көп шығын шығатын секілді. Әйтсе де, өзімізде бау-бақша өнімі жетіспеушілігінің, оның құны қымбаттығының басты себебі осы ғана ма? Бұл ретте қолда барды ұқсата алмай да жүрген жоқпыз ба?